Jak przebiega zabieg łyżeczkowania macicy?

Łyżeczkowanie macicy to jeden z najczęściej wykonywanych zabiegów ginekologicznych, który służy zarówno celom diagnostycznym, jak i leczniczym. Procedura polega na mechanicznym usunięciu błony śluzowej macicy (endometrium) za pomocą specjalistycznych narzędzi. Zabieg trwa zwykle około 10-15 minut i przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym [1][4]. Poniżej przedstawiamy szczegółowe informacje dotyczące przebiegu tego zabiegu, wskazań, przeciwwskazań oraz zaleceń pozabiegowych.

Czym jest łyżeczkowanie macicy?

Łyżeczkowanie macicy (nazywane również abrazją lub kyretażem) to procedura medyczna polegająca na rozszerzeniu szyjki macicy i usunięciu błony śluzowej wyściełającej wnętrze macicy za pomocą specjalistycznych narzędzi, takich jak łyżki lub kirety [1][2]. Zabieg ten może być wykonywany zarówno w celach diagnostycznych, jak i terapeutycznych.

Podczas zabiegu lekarz ginekolog rozszerza szyjkę macicy, a następnie mechanicznie usuwa warstwę endometrium. Pobrany materiał może zostać poddany badaniu histopatologicznemu, co pozwala na ocenę komórek pod mikroskopem i wykrycie ewentualnych nieprawidłowości [1][3].

Łyżeczkowanie macicy to stosunkowo krótka procedura, trwająca zazwyczaj od 10 do 15 minut, przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym, co zapewnia pacjentce komfort i eliminuje ból podczas zabiegu [1][4].

Wskazania do zabiegu łyżeczkowania macicy

Istnieje szereg wskazań medycznych, które mogą zadecydować o konieczności przeprowadzenia zabiegu łyżeczkowania. Do najczęstszych przyczyn należą:

1. Nieprawidłowe krwawienia z macicy – obfite, przedłużające się miesiączki lub krwawienia międzymiesiączkowe mogą być wskazaniem do diagnostycznego łyżeczkowania [1][2].

2. Poronienie samoistne lub niepełne – zabieg pomaga w usunięciu pozostałości tkanek płodowych z jamy macicy, zapobiegając infekcjom i nieprawidłowemu gojeniu [1][2][3].

3. Polipy endometrium – łyżeczkowanie jest skuteczną metodą usuwania polipów, które mogą powodować krwawienia i inne dolegliwości [1][2].

4. Rozrost endometrium – nieprawidłowe pogrubienie błony śluzowej macicy może wymagać diagnostyki i leczenia poprzez łyżeczkowanie [1].

5. Usuwanie zrostów wewnątrzmacicznych – zabieg może pomóc w usunięciu zrostów, które tworzą się wewnątrz macicy [1].

6. Podejrzenie zmian nowotworowych – łyżeczkowanie umożliwia pobranie materiału do badania histopatologicznego w przypadku podejrzenia raka endometrium [1][3].

Warto podkreślić, że decyzję o wykonaniu zabiegu zawsze podejmuje lekarz ginekolog na podstawie dokładnej analizy stanu zdrowia pacjentki i występujących objawów [1].

Przeciwwskazania do łyżeczkowania macicy

Mimo że łyżeczkowanie jest powszechnym zabiegiem, istnieją sytuacje, w których jego przeprowadzenie może być niewskazane. Do głównych przeciwwskazań należą:

1. Stany zapalne narządów płciowych – ostre zapalenie pochwy, szyjki macicy lub przydatków może zwiększać ryzyko rozprzestrzenienia się infekcji podczas zabiegu [1].

2. Nowotwór endometrium – w niektórych przypadkach zaawansowanego raka endometrium łyżeczkowanie może być przeciwwskazane, chyba że zabieg jest konieczny do ratowania życia pacjentki [1].

3. Ciąża – poza przypadkami poronienia lub konieczności zakończenia ciąży ze wskazań medycznych, łyżeczkowanie nie jest wykonywane u kobiet w ciąży.

4. Zaburzenia krzepnięcia krwi – problemy z krzepliwością krwi mogą zwiększać ryzyko powikłań krwotocznych podczas zabiegu.

Przed kwalifikacją do zabiegu lekarz przeprowadza dokładny wywiad medyczny i badania, które pomagają wykluczyć potencjalne przeciwwskazania [1].

Przygotowanie do zabiegu łyżeczkowania

Odpowiednie przygotowanie do zabiegu łyżeczkowania macicy zwiększa jego bezpieczeństwo i efektywność. Pacjentka powinna:

1. Wykonać niezbędne badania – lekarz może zlecić badania krwi, USG narządu rodnego oraz inne badania diagnostyczne przed zabiegiem [1].

2. Poinformować lekarza o przyjmowanych lekach – szczególnie ważne są informacje o lekach przeciwkrzepliwych, które mogą wymagać czasowego odstawienia.

3. Pozostać na czczo – ze względu na znieczulenie ogólne, pacjentka nie powinna jeść ani pić przez co najmniej 6-8 godzin przed zabiegiem [4].

4. Usunąć biżuterię i makijaż – przed zabiegiem należy zdjąć wszelką biżuterię, usuńąć lakier z paznokci oraz zmyć makijaż.

5. Zadbać o transport powrotny – po zabiegu wykonanym w znieczuleniu ogólnym pacjentka nie może prowadzić samochodu, dlatego powinna zapewnić sobie transport do domu [4].

Szczegółowy przebieg zabiegu łyżeczkowania macicy

Zabieg łyżeczkowania macicy to precyzyjna procedura medyczna, która składa się z kilku etapów:

1. Znieczulenie – zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym, dzięki czemu pacjentka nie odczuwa bólu i pozostaje w uśpieniu podczas całej procedury [1][4].

2. Ułożenie pacjentki – pacjentka jest układana na fotelu ginekologicznym w pozycji litotomijnej (na plecach z nogami uniesionymi i rozchylonymi) [3].

3. Dezynfekcja pola operacyjnego – lekarz dokładnie dezynfekuje zewnętrzne narządy płciowe oraz pochwę, aby zminimalizować ryzyko infekcji [3].

4. Badanie ginekologiczne – przed rozpoczęciem właściwego zabiegu lekarz przeprowadza badanie ginekologiczne dwuręczne, aby ocenić położenie i wielkość macicy [3].

5. Rozszerzanie szyjki macicy – pierwszym etapem zabiegu jest stopniowe rozszerzanie szyjki macicy za pomocą specjalnych narzędzi zwanych hegarami. Są to metalowe pręty o różnej grubości, które wprowadza się kolejno od najcieńszego do najgrubszego, aby osiągnąć odpowiednią średnicę kanału szyjki [2][3].

6. Usuwanie błony śluzowej – po odpowiednim rozszerzeniu szyjki macicy, lekarz wprowadza do jamy macicy specjalne narzędzie zwane łyżką lub kiretą. Za pomocą tego narzędzia wykonuje ruchy zeskrobujące, które pozwalają na usunięcie błony śluzowej wyściełającej jamę macicy [2][3].

7. Pobranie materiału do badań – usunięty materiał tkankowy jest zbierany i przekazywany do badania histopatologicznego, co pozwala na ocenę komórek pod mikroskopem i wykrycie ewentualnych nieprawidłowości [1][3].

8. Kontrola krwawienia – po zakończeniu łyżeczkowania lekarz sprawdza, czy nie występuje nadmierne krwawienie z jamy macicy [3].

Cały zabieg trwa zwykle około 10-15 minut, choć jego czas może się różnić w zależności od indywidualnego przypadku i celu procedury [1][4].

Rekonwalescencja po łyżeczkowaniu macicy

Po zabiegu łyżeczkowania macicy pacjentka wymaga odpoczynku i przestrzegania kilku ważnych zaleceń:

1. Okres odpoczynku – rekonwalescencja po zabiegu trwa zazwyczaj około tygodnia, choć pełny powrót do zdrowia może zająć od 3 do 7 dni [1][4]. W tym czasie wskazane jest ograniczenie aktywności fizycznej.

2. Krwawienie po zabiegu – lekkie krwawienie z dróg rodnych jest normalnym objawem po łyżeczkowaniu i może utrzymywać się przez kilka dni. Powinno ono stopniowo ustępować [1].

3. Unikanie wysiłku fizycznego – przez około tydzień po zabiegu należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego, podnoszenia ciężkich przedmiotów oraz sportu [1].

4. Wstrzymanie się od współżycia seksualnego – zaleca się powstrzymanie od aktywności seksualnej przez około 2 tygodnie po zabiegu lub zgodnie z zaleceniami lekarza [1].

5. Higiena osobista – szczególnie ważna jest dbałość o higienę intymną, jednak należy unikać kąpieli w wannie, na rzecz prysznica, przez pierwszy tydzień po zabiegu.

6. Kontrola lekarska – ważne jest zgłoszenie się na wizytę kontrolną w terminie wyznaczonym przez lekarza, zwykle po 1-2 tygodniach od zabiegu [1].

7. Obserwacja niepokojących objawów – pacjentka powinna natychmiast skontaktować się z lekarzem w przypadku: gorączki powyżej 38°C, silnego bólu podbrzusza, obfitego krwawienia (przemakanie więcej niż jednej podpaski na godzinę), nieprzyjemnego zapachu wydzieliny z pochwy [1].

Możliwe powikłania po łyżeczkowaniu macicy

Jak każda procedura medyczna, łyżeczkowanie macicy wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikłań. Do najczęstszych należą:

1. Krwotok – nadmierne krwawienie podczas lub po zabiegu może wymagać dodatkowej interwencji medycznej.

2. Infekcja – zakażenie macicy lub innych narządów miednicy może wystąpić po zabiegu, objawiając się gorączką, bólem i nieprzyjemną wydzieliną.

3. Perforacja macicy – przebicie ściany macicy narzędziem podczas zabiegu jest rzadkim, ale poważnym powikłaniem, które może wymagać interwencji chirurgicznej [3].

4. Uszkodzenie szyjki macicy – rozszerzanie szyjki macicy może czasami prowadzić do jej uszkodzenia.

5. Zespół Ashermana – tworzenie się zrostów wewnątrz macicy po łyżeczkowaniu, co może prowadzić do problemów z płodnością w przyszłości.

6. Niepełne usunięcie tkanek – w przypadku łyżeczkowania po poronieniu, istnieje ryzyko niepełnego usunięcia tkanek płodowych, co może wymagać powtórzenia zabiegu.

Ryzyko powikłań jest stosunkowo niskie, szczególnie gdy zabieg wykonywany jest przez doświadczonego ginekologa w odpowiednich warunkach [3].

Łyżeczkowanie macicy a inne metody diagnostyczne

Łyżeczkowanie macicy często stosowane jest w połączeniu z innymi metodami diagnostycznymi, co zwiększa jego skuteczność. Najczęściej zabieg poprzedzony jest badaniem ultrasonograficznym (USG), które pozwala na wstępną ocenę stanu macicy i endometrium [1].

W niektórych przypadkach, zamiast tradycyjnego łyżeczkowania, lekarze mogą zdecydować się na mniej inwazyjne metody, takie jak:

1. Histeroskopia – wprowadzenie do macicy cienkiego urządzenia z kamerą, które pozwala na bezpośrednią wizualizację wnętrza macicy i precyzyjne pobranie wycinków.

2. Biopsja endometrium – pobranie niewielkiego fragmentu błony śluzowej macicy za pomocą specjalnej rurki, bez konieczności rozszerzania szyjki macicy.

3. Sonohisterografia – badanie ultrasonograficzne z użyciem płynu wprowadzanego do jamy macicy, które umożliwia dokładniejszą ocenę jej wnętrza.

Wybór odpowiedniej metody diagnostycznej zależy od indywidualnego przypadku, wieku pacjentki, charakteru dolegliwości oraz dostępności sprzętu medycznego [1].

Podsumowanie

Łyżeczkowanie macicy to powszechny zabieg ginekologiczny, który służy zarówno celom diagnostycznym, jak i terapeutycznym. Procedura polega na rozszerzeniu szyjki macicy i mechanicznym usunięciu błony śluzowej za pomocą specjalistycznych narzędzi.

Zabieg trwa około 10-15 minut i jest wykonywany w znieczuleniu ogólnym [1][4]. Wskazaniami do przeprowadzenia łyżeczkowania są m.in. nieprawidłowe krwawienia, poronienia, polipy endometrium czy podejrzenie zmian nowotworowych [1][2].

Po zabiegu pacjentka powinna odpoczywać przez około tydzień, unikając nadmiernej aktywności fizycznej i współżycia seksualnego [1][4]. Rekonwalescencja zazwyczaj przebiega bez komplikacji, chociaż jak każda procedura medyczna, łyżeczkowanie wiąże się z pewnym ryzykiem powikłań.

Decyzja o przeprowadzeniu zabiegu łyżeczkowania macicy zawsze powinna być podjęta przez lekarza ginekologa po dokładnej analizie stanu zdrowia pacjentki i ocenie potencjalnych korzyści oraz ryzyka związanego z procedurą.

Źródła:

[1] https://fizjoterapeuty.pl/ginekologia/lyzeczkowanie-macicy.html
[2] https://gemini.pl/poradnik/artykul/lyzeczkowanie-macicy-na-czym-polega/
[3] https://www.medicoverhospitals.in/pl/procedures/dilation-and-curettage/
[4] https://www.dcg.wroclaw.pl/zabiegi/lyzeczkowanie-jamy-macicy/